Khu du lịch Hồng Vân "Di sản văn hóa và tiềm năng du lịch cộng đồng"
Hồng Vân, vùng đất cổ ven sông Hồng, mang trong mình bề dày lịch sử và truyền thống văn hóa lâu đời. Được công nhận là điểm du lịch làng nghề sinh vật cảnh từ năm 2018, khu du lịch Hồng Vân hiện đang là điểm đến lý tưởng cho các loại hình du lịch cộng đồng: du lịch sinh thái, nông nghiệp, làng nghề, văn hóa tâm linh và du lịch MICE.
Toàn xã có hơn 30 nghệ nhân cây cảnh cùng hàng chục mô hình vườn sinh vật cảnh đặc sắc, kết hợp các dịch vụ trải nghiệm nông nghiệp và làng nghề. Du khách đến với Hồng Vân có thể tham quan, nghỉ dưỡng, tham gia "một giờ làm nghệ nhân", học cách trồng cây, chăm hoa và thưởng thức các món ăn đặc trưng sông Hồng.
Anh Nguyễn Tiến Dũng, nghệ nhân cây cảnh tại xã Hồng Vân chia sẻ với phóng viên Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường về nghệ thuật sắp đặt và nghệ thuật tạo hình trên những tác phẩm sống
Đặc biệt, khu du lịch Hồng Vân sở hữu nhiều di tích lịch sử quý giá như Đình Xâm Xuyên (di tích quốc gia), Đền và Đình làng Xâm Thị (di tích cấp thành phố), Đền Chử Cù Vân và Chợ Mới ông Già gắn với truyền thuyết Chử Đồng Tử. Các lễ hội như Lễ hội Chử Đồng Tử - Tiên Dung, Lễ hội Tình Yêu được tổ chức thường niên đã trở thành điểm nhấn văn hóa độc đáo, thu hút hàng vạn lượt khách mỗi năm.
Năm 2023, khu du lịch đón 120.000 lượt khách; 8 tháng đầu năm 2024 đạt 99.000 lượt; riêng 6 tháng đầu năm 2025, số lượng khách nội địa đạt hơn 106.000 lượt. Giá trị kinh tế từ du lịch năm 2024 đạt trên 20 tỷ đồng, đóng góp tích cực vào sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế địa phương, nâng thu nhập bình quân lên 78,65 triệu đồng/người.
Với những nỗ lực trong phát triển du lịch bền vững, năm 2024, Hồng Vân vinh dự được trao Giải thưởng Du lịch cộng đồng ASEAN, một cột mốc quan trọng khẳng định vị thế mới của địa phương trên bản đồ du lịch Thủ đô và khu vực.
Làng nghề Sơn mài Hạ Thái "Nét tinh hoa nghệ thuật truyền thống"
Làng nghề sơn mài Hạ Thái, một trong những cái nôi của nghệ thuật sơn mài Việt Nam, cũng đang chuyển mình mạnh mẽ khi kết hợp bảo tồn nghề truyền thống với phát triển du lịch trải nghiệm. Được UBND TP. Hà Nội công nhận là điểm du lịch làng nghề từ năm 2020, nơi đây thu hút hàng ngàn lượt khách tham quan mỗi năm.
Hạ Thái, có hơn 800 hộ dân, trong đó gần 90% làm nghề sơn mài, với khoảng 1.600 lao động thường xuyên. Những nghệ nhân nơi đây không chỉ giữ gìn những kỹ thuật chế tác sơn mài truyền thống mà còn sáng tạo ra hàng ngàn mẫu sản phẩm độc đáo, đáp ứng nhu cầu xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, Pháp...
Khu du lịch làng nghề Hạ Thái được quy hoạch bài bản với 4 phân khu gồm: Trung tâm hành chính, văn hóa, trung tâm sản xuất, trải nghiệm, khu dịch vụ trưng bày, ăn uống và khu làng nghề truyền thống với các ngôi nhà cổ và di tích đình chùa. Du khách đến đây không chỉ được chiêm ngưỡng quy trình làm sơn mài mà còn được trực tiếp trải nghiệm một số công đoạn sản xuất sản phẩm dưới sự hướng dẫn của các nghệ nhân.
Khách tham quan chăm chú lắng nghe giới thiệu về quy trình sản xuất các sản phẩm OCOP đặc trưng của địa phương
Tham gia chương trình OCOP, sản phẩm làng nghề Hạ Thái ngày càng khẳng định thương hiệu với các sản phẩm đạt chuẩn 4 sao như tranh Tùng Hạc, bình hoa sơn mài cốt gốm. Đây là nền tảng vững chắc để làng nghề phát triển du lịch bài bản, chuyên nghiệp, hướng đến trở thành một điểm du lịch làng nghề kiểu mẫu như Bát Tràng.
Hướng đi tương lai "Đưa Hồng Vân trở thành điểm đến du lịch trọng điểm"
Xác định rõ tiềm năng và thế mạnh của địa phương, xã Hồng Vân đặt mục tiêu đến năm 2030 đón 1,5 triệu lượt khách nội địa, 5.000 lượt khách quốc tế, tổng thu từ du lịch đạt 100 tỷ đồng. Để hiện thực hóa mục tiêu, địa phương tập trung phát triển các sản phẩm du lịch đặc thù, đẩy mạnh truyền thông, chuyển đổi số, liên kết tour tuyến với các địa phương trong tuyến "Con đường di sản Nam Thăng Long".
Việc giữ nguyên tên gọi Hồng Vân sau sáp nhập không chỉ thuận lợi cho hành chính mà còn góp phần duy trì và phát triển thương hiệu du lịch nông nghiệp làng nghề sinh vật cảnh đặc trưng. Với định hướng phát triển bền vững, du lịch dịch vụ đang từng bước trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đóng vai trò then chốt trong sự phát triển kinh tế - xã hội của xã Hồng Vân.
Một góc khu sinh thái rực rỡ sắc màu với hàng chục loài hoa nở quanh năm, thu hút đông đảo du khách đến tham quan, check-in
Khu du lịch Hồng Vân và điểm du lịch làng nghề Hạ Thái đang mở ra một mô hình phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn văn hóa truyền thống đầy triển vọng. Với định hướng rõ ràng, sự chung tay của chính quyền và người dân, Hồng Vân đang từng bước khẳng định vị thế là "miền quê đáng sống" và là điểm đến không thể bỏ qua của du khách khi đến với Thủ đô Hà Nội.
Sỹ Tùng - Lê Hải